Głośne czytanie dziecku. Dlaczego warto?

“Czytaj dziecku 20 minut dziennie. Codziennie!”. Mam wrażenie, że hasło tej pro-czytelniczej akcji wbiło się przed kilkunastu laty dość mocno w świadomość Polaków. To bardzo dobrze, bo głośne czytanie dzieciom niesie ze sobą szereg korzyści. Dla samego dziecka, dla Rodzica, ale również dla jakości relacji pomiędzy nimi. 

Korzyści z czytania na głos małemu dziecku

W zależności od wieku dziecka, głośne czytanie korzystnie wpływa na różne aspekty jego rozwoju i wychowania. W pierwszych latach życia, kiedy to dorosły swoim głosem przedstawia dziecku książkowy świat, tworzy się i wzmacnia emocjonalna więź między Rodzicem a Dzieckiem. Dziecko uspokaja się, otrzymując od najbliższej osoby bliskość i bezpieczeństwo. Wielką korzyścią płynącą z czytania dziecku w wieku żłobkowym jest też wspomaganie rozwoju dziecięcej mowy. Nawet jeśli dziecko nie umie jeszcze mówić, to słysząc głos bliskiej osoby, będzie chciało komunikować się z nią również przy użyciu dźwięków. Dzięki książkom czytanym przez rodzica na głos, dziecko poznaje też otaczający je świat. To dodatkowo motywować je będzie to komunikacji. Dlatego warto zwracać uwagę, aby książeczki czytane najmłodszym dzieciom były ładnie ilustrowane. Rodzic może wtedy wraz ze swoją pociechą zachwycać się widzianymi po raz pierwszy ilustrowanymi postaciami bądź elementami przyrody. Dla malucha z rozwijającym się dopiero zmysłem wzroku, istnieją książeczki o dużym kontraście kolorów. Rodzic może wtedy je dziecku opowiadać. A jeśli w trakcie ciąży mówiliście do dziecka będącego w brzuchu matki, to słysząc mówioną na głos opowieść, będzie ono w stanie się uspokoić – nawet jeśli dochodzące do dziecka ciążowe dźwięki były zniekształcane przez wody płodowe.

Co z czytania na głos ma przedszkolak?

Kiedy dziecko jest starsze i potrafi komunikować się przy pomocy mowy, głośne czytanie wzbogaci jego słownictwo, da wiedzę o świecie i rozwinie dziecko poznawczo. Dbajmy zatem o wartościowy dobór książek, poruszający takie tematy, z którymi dziecko może się utożsamić. Mogą to być np. terapeutyczne opowieści wprowadzające młodego człowieka w świat emocji. Czytanie dziecku przez osobę dorosłą, tworzy w jego świadomości pozytywne wzorce i sprawia, że młody człowiek poznaje wartość słowa pisanego. Przy okazji, w tak młodym wieku rozbudzamy dziecięcą wyobraźnię, ale też gotowość do nauki. Przedszkole to okres, w którym należy zacząć budować w dziecku pozytywny obraz szkoły i zaszczepić w nim szacunek do wiedzy. Można być pewnym, że dzięki głośnemu czytaniu będziecie mieli świetną okazję do wielu wartościowych rozmów i umacniania rodzinnej więzi.

Obudzić człowieka uśpionego w duszy dziecka… Wierzę, że to nie materiały, ale mój głos zachęcił dzieci do używania materiałów i uczenia się.

Maria Montessori, Odkrycie Dziecka

A jeśli dziecko już czyta?

Kiedy Twoje dziecko czyta już teksty i jest w stanie opowiedzieć treść przeczytanej lektury, to jest to wspaniała wiadomość! Gratulacje! Ciesz się i pamiętaj o rozwojowym znaczeniu głośnego czytania. Zachęcaj dziecko do takiej lektury. Zrobisz to najlepiej, samemu dając dziecku przykład. Niech Twoje dziecko od czasu do czasu zobaczy Cię z książką. Ta pozornie mała rzecz wzbudzi w nim impuls do naśladowania swojego Rodzica. Możecie też zaplanować cykliczne sesje wspólnego czytania. Czytajcie sobie na zmianę ulubione fragmenty swoich książek. Oczywiście wybierając odpowiednie dla dziecka treści 🙂

A co z tego masz Ty?

Dziecko na każdym etapie swego życia czerpie ogromne korzyści z czytania mu na głos. Zaszczepienie w dziecku rozwojowego nawyku czytelnictwa poprzez wspólną lekturę jest tylko jedną z korzyści, jakie czytanie daje też Tobie. Np. badacze z Uniwersytetu Rutgersa w USA wykazali istnienie związku pomiędzy wczesnym czytaniem dziecku a łagodniejszym charakterem rodzicielstwa w późniejszych latach. W trakcie trwającego kilka lat badania sprawdzono, jak czytanie dzieciom w wieku 1. i 3. lat koreluje ze stosowaniem przez rodzica stresowych metod wychowawczych. Z tego badania można wysnuć wniosek, że czytanie dziecku w początkowym etapie życia sprawia, że również Rodzic staje się łagodniejszy. Może też lepiej radzić sobie z trudami wychowania dziecka już kilkuletniego. Badanie wysnuwa również tezę, że dzięki głośnemu czytaniu samo dziecko może być mniej nadpobudliwe i posiadać większe zdolności poznawcze. 

Głośne czytanie w grupie Montessori

W przedszkolu, w którym prowadzę grupę, czytanie książek jest stałym elementem dnia. Przez przynajmniej kwadrans czytamy na głos jedną z książek dostępnych w naszej klasie lub też ulubioną pozycję któregoś z dzieci. Czynność ta sprawia, że cała grupa się uspokaja i wycisza. Książka może wprowadzać nas w temat rozmowy, ale też uaktywnia dziecięcą wyobraźnię i skłania do zadawania często bardzo ciekawych pytań. Gdyby taki kwadrans głośnego czytania w przedszkolach był rozszerzany o kolejne minuty czytania w domu z Rodzicem, dałoby to każdemu dziecku to wspomniane i słynne “20 minut dziennie”. Codziennie! 

Podsumowanie

Korzyści wynikające z czytania są ogromne i nie sposób przecenić ich wartości dla rozwoju młodego człowieka oraz jego relacji rodzinnych. Z badań czytelnictwa wśród Polaków wynika niestety, że stosunkowo mało osób czyta książki. Chociaż zauważalny jest delikatny wzrost wskaźnika czytelnictwa, to nadal jedynie 42% rodaków przeczytało w ostatnim roku co najmniej jedną książkę. Statystyki te są niepokojące, dlatego warto zaszczepić w swoim dziecku miłość do czytania już na samym starcie jego życia. Z pewnością da to widoczne i trwałe skutki dla samego dziecka oraz satysfakcję dla jego Rodzica.

źródła: 

Mała książka – wielki człowiek (wielki-czlowiek.pl)

Journal of Developmental & Behavioral Pediatrics

Badanie „Stan czytelnictwa w Polsce w 2020 roku” – Biblioteka Narodowa

fot. Canva Pro